علم روانسنجی، شاخه ای از زیست شناسی است که با اندازه گیری پدیده ها سر و کار دارد. سال‌هاست که روانسنجی و روانشناسی از هم مستقل شده اند و این اتفاق زمانی رخ داد که روانشناسی به آزمایشگاه کشیده شد. در این شاخه، اندازه‌گیری دقیق داده‌های روان شناختی انجام می‌شود. مثلا استعداد، شخصیت و اخلاقیات فرد مورد بررسی قرار می‌گیرد. قصد داریم تا در این مقاله، به موضوع روانسنجی بپردازیم. اگر علاقه‌مند هستید که بیشتر در این زمینه بدانید، در ادامه با ما همراه باشید.
موضوعاتی که در این مقاله به آن ها خواهیم پرداخت.
- تعریف روان سنجی
- رشته روان سنجی در ایران
- اهمیت روان سنجی و اندازه گیری پدیده های روانی
- مهارت های یک روان سنج کدام است؟
- تست روان سنجی چیست؟
- تست های روان سنجی پر کاربرد:
تعریف روان سنجی
کار اصلی روانشناسان در این شاخه، تبدیل پدیده های روانی انسان به حالت عددی است. در روان سنجی از روش های آماری، اطلاعات کمی و آزمایش برای تعیین پدیده های اختلالات روانی استفاده می‌شود. روان سنجی در لغت به معنای اندازه گیری است. وقتی پدیده های روانی را با ارقام نشان دهیم، دسته بندی آن ها راحت تر می‌شود. در تعریف دیگر می توان چنین گفت که در لغت، روان سنجی به معنی اندازه گیری آنچه در روان شناسی است، می باشد و یکی از اهداف عمده آن اندازه گیری پدیده های روانی و جنبه کمی دادن به آنهاست؛ زیرا زمانی که پدیده ها با اعداد نشان داده می شوند، بهتر طبقه بندی می شوند. در این رشته، روانشناس برای این که متوجه شود شدت بیماری در چه حدی است از آزمون های روانی استفاده می‌کند.
رشته روان سنجی در ایران
رشته روان سنجی جزء گرایش های رشته روانشناسی و از وش های مشاوره فردی است که دانشجویان می‌توانند در مقطع ارشد آن را انتخاب کرده و به تحصیل بپردازند. لازم به ذکر است که تعداد دانشجویان این رشته زیاد نیست. همچنین کسی که این رشته را انتخاب می‌کند، باید علم کافی در زمینه روانشناسی داشته باشد. آشنایی دانشجوی کارشناسی ارشد رشته روان سنجی با علوم فلسفه، آمار و ریاضی از واجبات است.
اهمیت روان سنجی و اندازه گیری پدیده های روانی
نیاز انسان به روان سنجی را نمی‌توان نادیده گرفت. در کنار مواردی مانند مشاوره شخصیت لازم است که برای شناخت توانایی ها و شخصیت خود، از آن کمک بگیریم. در نتیجه، از طریق دسته بندی متوجه جایگاهی که دارید، خواهید شد. شما می‌توانید با کسب اطلاعات در این زمینه، توانایی های خود را بهبود ببخشید. دسته بندی ویژگی ها می‌تواند بر اساس مسائل مختلفی مثل جسمی(سالم بودن، مریض بودن، قوی بودن و…)، روانی (هوش، استعداد و…) صورت بگیرد. در حال حاضر روان سنجی برای بخش های مختلفی از جامعه مثل روان شناسان، متخصصان ، بیماران و…. اهمیت دارد. مهم بودن آن به این دلیل است که ابزار های علمی را به جامعه ارائه می‌دهد.
کاربردهای روان سنجی
کاربردهای روان سنجی را می توان به صورت زیر بیان کرد:
پیش بینی Prediction چیست؟
یکی از کاربرد های روانسنجی پیش بینی میزان موفقیت افراد در آینده است. یعنی افراد می‌توانند از این علم استفاده کنند و موفقیت تحصیلی یا حتی کاری خود را از قبل پیش بینی کنند.
گزینش و انتخاب Selection چیست؟
کاربرد دیگر روانسنجی، کمک به شرکت ها و موسسات است.زیرا آن ها از این طریق می‌توانند بهترین فرد را برای استخدام انتخاب کنند.
طبقه بندی Classification چیست؟
کاربرد دیگر طبقه بندی افراد مختلف است. یعنی، افراد طبق دسته بندی در گروه های خاص مورد آموزش یا حتی درمان قرار می‌گیرند. پس می‌توانیم نتیجه بگیریم که روان سنجی یک ابزار کمکی خوب برای قشر مختلف جامعه است.
ارزشیابی Evaluation
کاربرد دیگر ارزشیابی است. این ویژگی مثبت باعث می‌شود که برنامه ها به درستی ارزشیابی شوند.
مطالبی که خواندنش برای شمامفید است: چه زمان به مشاوره اعتیاد نیاز داریم؟
مهارت های یک روان سنج کدام است؟
افرادی که در رشته کارشناسی ارشد روان سنجی تحصیل می‌کنند، بعد از اتمام تحصیلات خود باید در یک آزمون شرکت کنند. این آزمون نظام روان شناسی نام دارد و افراد در صورت قبولی در آن، می‌توانند پروانه یا مجوز روان شناسی خود را اخذ نمایند. شایان ذکر است که افرادی در این آرمون قبول می‌شوند که از مهارت و استعداد کافی برخوردار هستند. در ادامه به چند مورد از مهارت ها اشاره خواهیم کرد.
۱)نمره گذاری و تفسیر انواع آزمون های هوش
۲)مهارت در اصول و فنون مرتبط با ساختن
۳) برخورداری از استعداد کافی
۴) تنظیم جدول های مربوط به هنجارها
۵)رعایت اصول اخلاقی
۶)توانایی تفسیر آزمون که سازمان نظام روان شناسی اعلام کرده است.
۷)خودداری روان سنج از برگزاری غیرضروری آزمون در مورد مراجعان
۸) کسب اطلاعات کافی در مورد کلی با انواع آزمون های فرافکنی
تست روان سنجی چیست؟
انواع اقسام تست های روان سنجی وجود دارند که به روان سنج کمک می‌کنند با تفسیر نتایج آن ها نظر قطعی خودش را اعلام کند.همچنین این تست ها کمک می‌کنند که مناسب ترین روش درمانی استفاده شود. امروزه این تست ها کاربرد زیادی در دنیای روانشناسی دارند.
مطالبی که خواندنش برای شمامفید است: علت نیاز شما به مشاوره انگیزشی و موفقیت
تست های روان سنجی پر کاربرد
در ادامه چند مورد از پر کاربرد ترین تست های روان سنجی را نام می‌بریم تا شما با آن ها بیشتر آشنا شوید.
- تست های شخصیت شناسی
- تست های روان شناسی کودک
- تست های ارزیابی کودکان
- تست های روان شناسی ازدواج
- تست های شغلی و اجتماعی
- تست هوش
- تست مشکلات رفتاری
- و…
مطالبی که خواندنش برای شمامفید است: مشاوره شغلی به چه افرادی توصیه می‌شود؟
سخن پایانی
می توان گفت که اولین قدم ها برای تهیه آزمون های روانی، در آزمایشگاه های روان شناسی برداشته شد زیرا روان شناسان آزمایشگرهایی بودند که برای اولین بار سعی کردند زمان واکنش را اندازه بگیرند. آنها به این امر توجه داشتند که آزمایش های روان شناسی نیاز مبرم به کنترل دقیق شرایط مشاهده دارند. مثلاً آنها متوجه شده بودند که در اندازه گیری زمان واکنش نوع دستورالعملی که به آزمودنی داده می شود می تواند سرعت پاسخگویی او را تحت تأثیر قرار دهد. همچنین آنها متوجه شده بودند که در محیط آزمایش نیز میتوان به عنوان یک متغیر نتیجه آزمایش را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین، آنها با این عمل خود نشان دادند که آزمودنی ها باید در شرایط خاص و یکسان مورد مشاهده و آزمایش قرار گیرند. امروز به خوبی می دانیم که یکسان بودن شرایط آزمایش یکی از ویژگی های اصلی آزمونهای روانی است. مقاله پیش رو به موضوع روان سنجی اختصاص داشت. همان طور که توضیح دادیم، روان سنجی کاربرد های زیادی دارد. و به شما کمک می‌کند که راحت تر مشکلات خود را حل کنید. امیدواریم که این مقاله توانسته باشد رضایت شما را جلب کند و پاسخ سوالاتتان را به دست آورده باشید.
دیدگاهتان را بنویسید