مشاوره تحصیلی که یکی از زیرمجموعه های مشاوره فردی است، نقش به سزایی در موفقیت دانش آموزان دارد. دانش آموزان می‌توانند در طول دوره تحصیلی خود از مشاورانی که در مدرسه حضور دارند، کمک بگیرند. قصد داریم در این مقاله راجع به مشاوره تحصیلی صحبت کنیم. اگر دانش آموز هستید یا فرزندی دارید که نگران آینده تحصیلی اش هستید، در ادامه  ما باشید.

تعریف مشاوره

مشاوره فقط پندواندرز دادن نیست.  پاسخ دادن به سؤالات و یافتن راه حل مشکلات نیز هست.  دستور دادن، تعیین تکلیف کردن اطلاعات دادن تجزیه و تحلیل و تفسیر مسائل مراجع هم نیست. مشاوره یعنی همکاری کردن و رأی دیگری را در کاری خواستن.

این شیوه با افراد بهنجار سروکار دارد. هر گاه فرد در جریان رشد ،سازگاری، تصمیم گیری، تعامل اجتماعی و موفقیت‌های تحصیلی شغلی و خانوادگی با مشکلی روبه رو شود، از خدمات مشاوره ای استفاده میکند به طور خلاصه میتوان در تعاریف ارائه شده زیر ماهیت مشاوره و حیطه آن را مشاهده کرد. تسهیل رشد یعنی فرآیندی که به فرد کمک میکند با غلبه بر موانع سر راه رشد، از فرصتهای پیش رو نهایت استفاده را ببرد.
راهنمای کاربردی مشاوره شغلی و تحصیلی با تأکید بر سامانه هدایت کمک به سازگاری یعنی در رابطهٔ مشاوره ای به شخص کمک میشود تا مجموعه رفتارهای لازم را کسب کند و بتواند با تقاضا و انتظاراتی سازگار شود که از نقشهای تازه تر ناشی می گردد.

کمک به تصمیم گیری مشاوره را میتوان رابطهٔ تخصصی بین مشاوری کارآزموده و مراجع دانست که در آن به مراجع کمک میشود یک نوع آموزش و یادگیری جدید بیاموزد. دانش آموز می‌تواند  با انتخاب راه حل های با معنا و سنجیده و حل مشکلات عاطفی و تبادلی به اهداف مدنظر خویش دست یابد. کمک به بهبود روابط خانوادگی و اجتماعی مشاوره در این معنا به فرد کمک می کند تا برای رفتارهای خود معنایی بیابد و اهداف و ارزش هایی را برای رفتار آینده خود در نظر بگیرد.

کمک به تغییر رفتار مراجع یعنی مشاوره، رابطه ای دو طرفه است که در آن مراجع مسائل و مشکلات رفتاری خود را که به تنهایی قادر به حل آنها نیست برای مشاوری باصلاحیت و با تجربۀ علمی و عملی مطرح میکند و از او کمک می گیرد تا راه حلی برای آنها بیابد و از این طریق بتواند رفتارش را تغییر دهد.

مطالبی که خواندنش برای شما مفید است: روانسنجی چیست؟

تعریف هدایت تحصیلی

هدایت تحصیلی عبارت است از هدایت دانش آموزان و دانشجویان به مناسب ترین راهنمای کاربردی مشاوره شغلی و تحصیلی. این هدایت بر مبنای  سامانه هدایت شغلی- تحصیلی   (سامانه هشت) صورت می‌گیرد. شاخه یا رشته تحصیلی براساس استعداد و علاقه دانش آموز و به تناسب امکانات و نیازهای  کشور توسط او انتخاب می‌شود.

در ادامه به چند نمونه از وظایف مشاوران اشاره می‌کنیم.

۱ – شناخت استعدادهای دانش آموزان و دانشجویان؛

۲- شناخت علایق دانش آموزان و دانشجویان؛

شناخت امکانات موجود در منطقه و کشور؛

۴- اعلام نیازهای شغلی کشور و شناخت آنها؛

۵- هدایت دانش آموزان و دانشجویان به رشته های تحصیلی مطلوب

 هدایت شغلی و تحصیلی

هدایت شغلی و تحصیلی مجموعه خدماتی است که با هدف ارتقاء عملکرد و پیشرفت تحصیلی برنامه ریزی تحصیلی و هدایت شخصیتی شغلی پیش بینی و تدوین شده اند. تعریف هدایت شغلی و تحصیلی از دیدگاه مؤسسه فرهیختگان جوان «هدایت شغلی و تحصیلی فرآیندی است که مراجع با هدایت مشاور از طریق شناخت خود ، شناخت توانایی ها،  شناخت رشته ها و مشاغل مختلف درباره آینده شغلی و تحصیلی خود انتخابی عاقلانه میکند.

اهمیت و ضرورت هدایت شغلی و تحصیلی

مشاور شغلی و حرفهای به فرد کمک میکند تا بتواند براساس اطلاعات و شناخت حاصل از جریان ،مشاوره درباره شغل آینده خود مناسبترین و عاقلانه ترین تصمیم را بگیرد. تصمیم گیری زمانی عاقلانه و مناسب خواهد بود که فرد از توانایی ها و محدودیت های خود آگاه باشد و امکانات شغلی جامعه را بشناسد. مشاور شغلی و راهنمای کاربردی مشاوره شغلی و تحصیلی با تأکید بر سامانه هدایت شغلی تحصیلی (سامانه هشت) انجام می‌شود.

مطالبی که خواندنش برای شما مفید است: مشاوره شخصیت چیست؟

ویژگی های مشاور تحصیلی

یک مشاور حرفه ای باید علاوه بر اطلاع از فنون و روش های مشاوره دارای قوه تشخیص و قضاوت صحیح نیز باشد و بداند که چه موقع و چگونه اطلاعات شغلی و حرفه ای را در دسترس مراجع قرار دهد. مشاور باید صبر و حوصله کافی داشته باشد و با درایت کافی آینده سازان کشورش را هدایت کند.

مطالبی که خواندنش برای شما مفید است: علت نیاز شما به مشاوره انگیزشی و موفقیت چیست؟

برخی از نتایج هدایت نادرست نیروی انسانی

با توجه به مقدمه ای که در بالا ذکر شد هدایت نادرست نیروی انسانی نتایج سوء برای فرد و جامعه به همراه خواهد داشت برخی از این نتایج عبارتند از:

بیکاری

در ادبیات رایج اقتصادی جامعه علل بیکاری به کمبود سرمایه، نقص ساختارهای اقتصادی و مسائلی از این نوع نسبت داده میشود حال آنکه از علت مهم بیکاری غفلت میشود. علت اصلی بیکاری بیشتر ناشی از تطبیق نداشتن مهارت و تخصص با بازار کار است.

بهره وری پایین نیروی انسانی و سازمانها

همان طور که میدانید اگر نوع کار فرد با تخصص و مهارتش منطبق نباشد همین امر میتواند بهره وری سازمان را به شدت کاهش دهد. این موضوع از چند منظر شایسته توجه است.

سازمانها باید هزینه های آشکار و پنهانی را صرف آموزش نیروی انسانی کنند. آزمون و خطای افراد به دلیل نداشتن تخصص و مشکلاتی که در جریان یادگیری کار در سازمان ایجاد میشود جزء هزینه های پنهان به شمار می آید.

احتمال اینکه این افراد علاقه به کار نداشته باشند زیاد است؛ زیرا تخصص و مهارت خود را بی ربط به کار واگذار شده میبینند. در نتیجه آینده شغلی خوبی را برای خود پیش بینی نمیکنند و خود را همواره از دیگر کارکنان در انجام وظایف سپرده شده عقب تر می بینند.

مطالبی که خواندنش برای شما مفید است: مشاوره شغلی مناسب چه افرادی است؟

مشکلات شخصیتی و اجتماعی

از دوران گذشته تاکنون بخش زیادی از هویت انسان ها با شغلشان شناخته میشود، ضمن اینکه اگر فرد شغل مناسبی نداشته باشد امکان معیشت مناسب نیز ندارد.

این مشکلات موجب اختلال هویت و معیشت میگردد و این اختلال هویت و معیشت کافی است که فرد در گام بعدی جامعه را دچار مشکل کند. این مسئله موضوعی اثبات شده است و جامعه شناسان و محققان همواره ارتباط بین جرم و بیکاری را تأیید کرده اند.
هزینه های اقتصادی همه افرادی که از دوران ابتدایی تا دانشگاه به تحصیل می پردازند یا نوع خاصی از مهارت را به طرق دیگر می آموزند، هم به خود و هم به جامعه هزینه تحمیل می‌کنند.

آخرین مرحله از هزینه هایی که ایجاد میشود، هزینه تحصیل در دانشگاه است که شامل زمان صرف شده، درآمد هزینه شده خانوارها، بودجه و موارد دیگر است.